Hieronder vind je de veel gestelde vragen en antwoorden. Heb je je antwoord toch niet kunnen vinden, neem dan gerust contact met ons op.
Over het zonnepark
Hoe groot wordt de zonnegaard?
De Zonnegaard Lievaart zal ongeveer 10 hectare groot worden, de ruimte voor hagen en andere natuurlijke invulling meegerekend. Een kaart van het plangebied is hier te zien. Het park zal groot genoeg zijn om het elektriciteitsgebruik van zo’n 3800 huishoudens te produceren.
Waar komt de zonnegaard te liggen?
De Zonnegaard komt te liggen binnen de hagen van Fruitteelt bedrijf Lievaart, in de polder Barwoutswaarder. Deze polder is door de gemeenteraad van Woerden in een unaniem besluit aangewezen als geschikte locatie voor maximaal 25 hectare zonnepanelen. Door de ligging binnen bestaande hagen is de boomgaard uit het zicht. Dit alles maakt het een erg geschikte locatie voor de ontwikkeling van Woerdens eerste zonnepark. Meer informatie staat op de pagina “Zonneveld”.
Wat gebeurt er met de stroom?
Meestal wordt de energieproductie van een zonnepark ingevoed op het openbare net. Waarschijnlijk zal dat met de stroom van Zonnegaard Lievaart ook gebeuren. Het zal dan via het transformator-station op industrieterrein Honthorst worden ingevoed op het net.
In theorie is er een mogelijkheid om de stroom direct aan een lokale afnemer te verkopen. We zijn op zoek naar afnemers die daar interesse in hebben. Aangezien er in de directe omgeving weinig bedrijven zijn die zoveel stroom nodig hebben is het het meest waarschijnlijk dat de stroom op het net ingevoed wordt.
In beide gevallen draagt de opgewekte energie van zonnegaard Lievaart bij aan de energiedoelstellingen van de Gemeente Woerden. Ook draagt de opwekking bij aan de opgave van Woerden in het kader van Regionale Energie Strategie van de regio Utrecht (RES U16).
Hoelang blijven de zonnepanelen staan?
Woerden Energie en BHM Solar hebben een overeenkomst met de grondeigenaar dat ze de grond voor een periode van 30 jaar mogen gebruiken. Deze periode is ook in de omgevingsvergunning opgenomen. Na deze periode worden de panelen en andere installatie verwijderd en wordt het terrein in oorspronkelijke staat teruggebracht.
Geeft de zonnegaard hinder?
De zonnegaard zal landschappelijk zo goed mogelijk worden ingericht. Door de ligging binnen de bestaande grote hagen is de zonnegaard niet zichtbaar van buitenaf.
Vaak geuite zorgen bij zonneparken zijn die over straling, geluidshinder en weerkaatsing van licht. De zeer geringe straling die van een zonnepaneel komt is zogenaamde elektromagnetische straling: zichtbaar licht en infrarood. Hetzelfde dus als van de zon die ze ontvangen, en onschadelijk.
Geluidshinder geven panelen niet: een zonnepaneel maakt zelf geen enkel geluid. De omvormers die bij de zonnepanelen komen kunnen wel geluid maken: de ingebouwde ventilator kan zoemen, de relais kunnen tikken en bij het omvormen van de stroom kan een brommend geluid ontstaan. De meeste omvormers hebben een geluidsniveau van maximaal 25 tot 40 decibel. Dat is vergelijkbaar met een rustige kamer en lager dan bijvoorbeeld een koelkast, cv-ketel of afwasmachine.
Door de plaatsing op het zuiden en onder een grote hoek zal weerkaatsing van licht op de zonnepanelen richting het zuiden en altijd omhoog plaatsvinden en dus geen hinder voor voorbijgangers (die in het zuiden alleen in de trein voorbijkomen) opleveren.
Hoe zit het met de natuur en biodiversiteit op het park?
Het uitgangspunt van Zonnegaard Lievaart is om meer natuur en biodiversiteit tussen de panelen te creëren dan dat er nu op de boomgaard is. De polder moet er echt beter van worden!
Bureau Eelerwoude heeft voor ons een studie gedaan naar het plangebied waarbij gekeken is naar de natuur, biodiversiteit en historische waarden, zij hebben een plan gemaakt voor de landschappelijke inpassing.
Waarom worden niet eerst de daken voorzien van zonnepanelen?
Het is geen “of-of verhaal” maar een “en-en verhaal”. Zon op daken is óók nodig. Maar lang niet alle daken zijn technisch geschikt om zonnepanelen op te plaatsen vanwege bijvoorbeeld het gewicht, of vanwege de ligging. Bovendien is het realiseren van zonnedaken op alle geschikte daken een langdurig proces dat veel overleg vraagt van dak-eigenaren, gebouwgebruikers en andere belanghebbenden. Per dak is er dan vaak maar een relatief kleine installatie te plaatsen, waar op een veld in één keer veel vermogen geïnstalleerd kan worden.
Zelfs wanneer alle geschikte daken zouden worden volgelegd wordt er nog niet genoeg energie opgewekt om aan de duurzame energiedoelstellingen te voldoen.
Om onze duurzame energie-doelstellingen te halen én om dat met een beetje tempo te doen, moet er dus een combinatie gemaakt worden tussen dak- en veldopstellingen.
Hoe draagt het park bij aan de plannen van de gemeente Woerden?
De gemeente Woerden heeft in het afwegingskader van 15 juli 2021 besloten om in 2030 tussen de 118-138 GWh aan duurzame energie zelf op te wekken. Dit is opgebouwd uit 42-50 GWh kleinschalige opwek en 76-88 GWh grootschalige opwek, waarbij de voorkeur uitgaat naar zoveel mogelijk kleinschalige opwek. Zelfs bij een een hele lage totale opwek (118 GWh) en een hele hoge kleinschalige opwek (50 GWh) is er nog steeds behoefte aan een jaarlijkse opwek van 68 GWh aan grootschalige opwek.
Zonnegaard Lievaart kan, afhankelijk van de inrichting, zo’n 9,5 GWh per jaar opwekken dat is zo’n 7 tot 8 % van de totale gewenste duurzame opwek in 2030. Hiermee is het een substantieel deel van de opgave en er zal nog meer nodig zijn.
Zonnepanelen en het milieu
Hoe zit het met de CO2 uitstoot?
Nederlands onderzoek (van expertisecentrum PIANOo, hier te bekijken) in 2023 stelt dat de CO2-emissie bij productie van zonnepanelen tussen de 500 en 1100 kg CO2 per kWp kan liggen. Deze grote variatie ontstaat vooral door de locatie waar de grondstoffen voor de zonnepanelen worden geproduceerd. Als dit gebeurt in regio’s in China met veel kolengestookte elektriciteitscentrales, dan ligt de CO2-emissie een stuk hoger dan wanneer de productie (deels) in Europa of Noord-Amerika plaatsvindt.
Bij toepassing van panelen met een lage “carbon footprint” van 500 kg CO2-eq/kWp zal de CO2-emissiefactor voor het totale zonnecelsysteem, gerekend over 30 jaar levensduur, rond de 0,05 kg per kWh elektriciteit liggen. Ter vergelijking: de CO2-emissiefactor voor grijze stroom uit het openbare net ligt op ongeveer 0,45 kg/kWh, dus bijna een factor 10 hoger.
Zonnegaard Lievaart streeft ernaar om bij de bouw zogenaamde “low-carbon” zonnepanelen toe te passen, die een lage “carbon footprint” hebben, mits dit kostentechnisch verantwoord is.
Hoe zit het met recycling?
Zonnepanelen zijn redelijk goed te recyclen. Het aluminium, glas, stalen ondersteuningsframes en ook de kabels kunnen met bestaande recyclingprocessen verwerkt worden. Ook kan het silicium uit de zonnecellen ingezet worden voor de productie van nieuwe zonnecellen.
Dit recyclen gebeurt echter nog maar weinig. Deels komt dit omdat zonnepanelen nog niet zo geproduceerd worden dat ze ook heel makkelijk te recyclen zijn, maar vooral zorgt de lange levensduur van zonnepanelen ervoor dat er nog maar weinig aanbod is van oude zonnepanelen.
Sinds 1 juni 2023 is er in Nederland een verplichte verwijderingsbijdrage van ongeveer 1 euro per paneel, hiermee wordt een fonds opgebouwd waarmee er voldoende geld is om in de toekomst de panelen ook op een goede manier te recyclen.
En PFAS?
PFAS is een verzamelnaam voor meer dan 6000 verschillende stoffen, bij veel mensen vooral bekend is de teflon antiaanbaklaag. Deze stoffen zijn door de mens samengesteld en komen niet in de natuur voor. Ze zijn mogelijk kankerverwekkend.
Veel mainstream zonnepanelen bevatten een PFAS-laag op de achterzijde. Deze laag zit er om het paneel langer mee te laten gaan, maar vormt ook een risico op bodemvervuiling. PFAS-vrije zonnepanelen zijn gelukkig ook beschikbaar. Zonnegaard Lievaart zet zich in om panelen te gebruiken zonder PFAS.
Over de boomgaard
Wat gebeurt er met de oude bomen?
Dat weten we nog niet voor alle bomen zeker. Een deel van de bomen (de jongere) zal verplaatst worden naar een andere boomgaard. Een deel van de bomen (de oudere) zal gerooid worden, iets wat in een boomgaard sowieso gebeurt. Een deel zal wellicht beschikbaar zijn voor particuliere verkoop. Zodra daarover meer duidelijk is zullen we daar meer info over geven, bijvoorbeeld op de nieuwspagina.
Is dat niet zonde, zo veel bomen weghalen?
Ja, dat is zonde. Laten we daar eerlijk over zijn. En er dan een kanttekening bij plaatsen dat een deel van de bomen vanwege de leeftijd toch gerooid moest worden, dat een deel van de bomen in een andere boomgaard een plek krijgt en dat er op het gehele perceel meer natuur komt, doordat een deel van de boomgaard van conventioneel naar biologisch gaat en doordat er op de locatie waar de panelen komen vele maatregelen genomen worden om meer biodiversiteit te krijgen dan dat er nu is.
Meedoen
Kan ik stroom kopen van het park?
Zonnegaard Lievaart kan en mag niet zomaar stroom leveren aan huishoudens of bedrijven. Levering van energie mag in Nederland alleen door energiebedrijven met een goedkeuring van de overheid waaraan strenge eisen worden gesteld. Het kan zijn dat deze regels versoepelen maar rechtstreeks stroom kopen zal voorlopig niet gaan.
Indirect stroom kopen kan waarschijnlijk via OM Nieuwe energie. OM is een energieleverancier met alle goedkeuringen, opgezet als samenwerkingsverband van meerdere energiecoöperaties, waaronder Woerden Energie. Wie overstapt van zijn huidige leverancier naar OM kan aangeven stroom te willen van de Zonnegaard Lievaart.
Als een bedrijf alle stroomproductie afneemt van het zonnepark en dit via een directe kabel geleverd krijgt, los van het openbare net, dan is het toegestaan om de stroom direct aan de verbruiker te leveren, zonder tussenkomst van een energiebedrijf.
Zonnegaard Lievaart is op dit moment nog in de ontwikkelingsfase; hoe en aan wie de stroom wordt verkocht is nog niet duidelijk. Zodra we dit weten zullen we het hier laten weten.
Kan ik mee investeren in het park?
Ja, dat kan. In mei en juni 2023 is er een eerste financieringsronde geweest om de kosten van Woerden Energie voor de ontwikkeling van het park te bekostigen. Hierbij is ruim € 150.000 opgehaald bij 51 Woerdenaren. In deze ronde kon tussen de € 1.000 en € 10.000 ingelegd worden tegen een rendement (bij financial close) van 7,5% per 12 maanden.
Het is denkbaar dat er nog een ronde komt om de ontwikkeling te financieren. Dit zal vergelijkbare voorwaarden hebben (veel risico, hoog instapbedrag, korte looptijd, relatief hoog rendement). Ook is er straks voor de aanleg van het park veel geld nodig. Deze investeringsronde zal het meeprofiteren voor veel meer mensen toegankelijk maken. (Voorwaarden: weinig tot geen risico, lager instapbedrag, lange looptijd, lager rendement per jaar). Houd onze Meedoen-pagina in de gaten voor nieuws hierover.
Over de ontwikkelaars
Wat is de rol van BHM?
BHM Solar is een projectontwikkelaar uit Utrecht met deels Woerdense roots, BHM neemt de technische klant van de ontwikkeling op zich, het maken van de plannen, de begeleiding van de vergunning aanvraag en later de detaillering van het park. Bezoek de website van BHM.
Heeft de gemeente een rol in het park?
Officieel heeft de gemeente Woerden geen aandeel in het park. Het project wordt ontwikkeld door BHM en Woerden Energie samen. Ze heeft natuurlijk wel invloed, want in het afwegingskader van de gemeente zijn de voorwaarden voor het park opgesteld en met de vergunningsaanvraag beoordeelt de gemeente of het project aan alle lokale voorwaarden voldoet. Ook heeft de gemeente belang bij het park: het park zal zo’n 25% van de doelen van de gemeente wat betreft grootschalige opwek van zonne-energie invullen. Meer informatie is te vinden op de website van de gemeente Woerden.